A. Định hướng tư duy

+ Với ancol no, đơn chức, mạch hở ta dồn về

Lưu ý: Số mol H₂O trong cách dồn trên chính là số mol hỗn hợp ancol.

+ Với ancol không no thì ta bơm thêm để cho hỗn hợp thành no rồi dồn về như trường hợp ban đầu.

Lưu ý: Bơm thêm H₂ vào thì khi đốt cháy lượng oxi cần phải nhiều hơn ban đầu để đớt cháy lượng H₂ ta bơm thêm vào.

B. Ví dụ minh họa

Câu 1: Đốt cháy hoàn toàn 0,07 mol hỗn hợp X chứa 3 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,21 mol O₂. Khối lượng X ứng với 0,07 mol là 

A. 3,22

B. 3,45

C. 3,08

D. 2,94

*** Định hướng tư duy giải:

Dồn chất, tách H₂O từ ancol ra

Ta có:

*** Giải thích tư duy:

Hỗn hợp được dồn về khi đó 0,21 mol O₂ là dùng để đốt cháy lượng CH₂. Từ đó BTNT.C có được mol CH₂

——————

Câu 2: Đốt cháy hoàn toàn 0,12 mol hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,42 mol O₂. Từ lượng X trên có thể điều chế được tối đa bao nhiêu gam ete?  

A. 5,02

B. 4,26

C. 5,00

D. 4,16

*** Định hướng tư duy giải:

Dồn chất, tách H₂O từ ancol ra

Ta có:

——————

Câu 3: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,54 mol O₂ thu được CO₂ và 9,0 gam H₂O. Giá trị của m là

A. 8,64

B. 11,52

C. 14,04

D. 7,56

*** Định hướng tư duy giải:

Dồn chất, tách H₂O từ ancol ra

Ta có:

*** Giải thích tư duy:

Hỗn hợp được dồn về

——————

Câu 4: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,63 mol O₂ thu được CO₂ và 10,44 gam H₂O. Từ lượng X trên có thể điều chế được tối đa bao nhiêu gam ete?

A. 6,88

B. 6,24

C. 7,32

D. 7,64

*** Định hướng tư duy giải:

Dồn chất, tách H₂O từ ancol ra

Ta có:

*** Giải thích tư duy:

.

Từ phản ứng tách nước tạo ra ete ta thấy số mol nước số mol ancol.

——————

Câu 5: Đốt cháy hoàn toàn a gam hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,63 mol O₂ thu được CO₂ và 10,44 gam H₂O. Mặt khác, cho toàn bộ lượng ancol vào bình đựng K dư thì khối lượng bình sẽ tăng thêm bao nhiêu gam?

A. 8,60

B. 8,76

C. 9,16

D. 9,12

*** Định hướng tư duy giải:

Dồn chất, tách H₂O từ ancol ra

Ta có:

*** Giải thích tư duy:

Khối lượng bình tăng bằng khối lượng ancol trừ đi khối lượng H bay lên. Lưu ý H bay lên là H trong nhóm OH của ancol.

——————

Câu 6: Hỗn hợp X chứa nhiều ancol đều đơn chức, mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hỗn hợp X cần vừa đủ 0,31 mol O₂ thu được CO₂ và m gam H₂O. Mặt khác, lượng X trên có thể làm mất màu tối đa 100ml dung dịch nước Br₂ 1M. Giá trị m là

A. 4,32

B. 4,50

C. 4,68

D. 5,40

*** Định hướng tư duy giải:

Bơm thêm 0,1 mol H₂ vào X rồi đốt cháy.

Ta có:

*** Giải thích tư duy:

Bơm thêm H₂ thì lượng oxi cần đốt cháy sẽ nhiều hơn H₂ vì bơm vào cũng bị cháy thành H₂O.

——————

Câu 7: Hỗn hợp X gồm ancol metylic, ancol etylic, propan-1,2-điol và butan (trong đó số mol của propan-1,2-điol và butan bằng nhau). Đốt cháy hoàn toàn một lượng X thu được 50,16 gam CO₂ và 29,16 gam H₂O. Giá trị của m là

A. 29,92

B. 28,92

C. 24,60

D. 26,94

*** Định hướng tư duy giải:

Dồn chất kéo 1 O ở propan-1,2-điol lắp vào butan để biến hỗn hợp thành các ancol no, đơn chức, mạch hở.

X cháy

*** Giải thích tư duy:

Với những bài toán cho hỗn hợp chứa nhiều chất thì bạn cần lưu ý xem chúng có mối tương quan gì đặc biệt không. Trong trường hợp đề cho biết về tỷ lệ số mol thì ta có thể lưu ý hướng tư duy gắp nguyên tố từ chất này qua chất kia để có được một hỗn hợp chất đẹp và dễ dàng xử lý. 

——————

Câu 8: Hỗn hợp X gồm ancol metylic, ancol etylic, glixerol và butan (trong đó số mol của glixerol bằng số mol của butan). Đốt cháy hoàn toàn m gam X thu được 67,76 gam CO₂ và 38,16 gam H₂O. Giá trị của m là

A. 34,0

B. 32,0

C. 35,2

D. 38,0

*** Định hướng tư duy giải

Dồn chất kéo O của glyxerol vào butan để thành hỗn hợp ancol no, mạch hở.

——————

Câu 9: Đốt cháy hoàn toàn 0,16 mol hỗn hợp X gồm 3 ancol, bằng O₂ (vừa) thu được nước và 7,168 lít khí (đktc) CO₂. Mặt khác, cho 0,16 mol X trên vào bình đựng Na dư thì thấy khối lượng bình tăng m gam đồng thời có 3,584 lít khí (đktc) thoát ra. Giá trị của m là

A. 9,36

B. 9,92

C. 9,60

D. 10,08

*** Định hướng tư duy giải:

Nhận thấy với 0,16 mol X Các ancol phải là no.

*** Giải thích tư duy:

Vì nhóm OH trong ancol phải đính với C no nên nếu trong ancol có n_C = n_O thì ancol chắc chắn là ancol no. 

—— BÀI TẬP VẬN DỤNG ——

Câu 1:  Hỗn hợp X chứa nhiều ancol đều đơn chức, mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol X cần vừa đủ 0,31 mol O₂ thu được CO₂ và H₂O với tổng khối lượng là m gam. Mặt khác, lượng X trên có thể làm mất màu tối đa 100ml dung dịch nước Br₂ 1M. Giá trị m là

A. 18,32

B. 14,88

C. 16,68

D. 16,34

Câu 2: Hỗn hợp X chứa nhiều ancol đều đơn chức, mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn 0,18 mol X cần vừa đủ 0,39 mol O₂ thu được H₂O và m gam CO₂ . Mặt khác, lượng X trên có thể làm mất màu tối đa 60ml dung dịch nước Br₂ 1M. Giá trị m là

A. 10,56

B. 14,08

C. 11,44

D. 12,32

Câu 3: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,39 mol O₂. Khối lượng X ứng với 0,1 mol là

A. 5,02

B. 4,6

C. 5,44

D. 4,16

Câu 4: Đốt cháy hoàn toàn 0,15 mol hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,465 mol O₂ . Khối lượng X ứng với 0,15 mol là

A. 7,04

B. 5,02

C. 6,48

D. 8,12

Câu 5: Đốt cháy hoàn toàn a mol hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,63 mol O₂ thu được CO₂ và 10,44 gam H₂O . Giá trị của a là

A. 0,16

B. 0,18

C. 0,14

D. 0,17

Câu 6: Đốt cháy hoàn toàn a gam hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,75 mol O₂ thu được b mol CO₂ và c mol H₂O . Mặt khác, cho toàn bộ lượng ancol vào bình đựng K dư thì khối lượng bình sẽ tăng 10,4 gam. Giá trị của (a+b+c) là

A. 1,4

B. 1,8

C. 1,5

D. 1,7

Câu 7: Đốt cháy hoàn toàn a mol hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,825 mol O₂ thu được CO₂ và H₂O . Mặt khác, cho toàn bộ lượng ancol vào bình đựng K dư thì khối lượng bình sẽ tăng 47,8 gam. Giá trị của a là

A. 0,23

B. 0,25

C. 0,24

D. 0,27

Câu 8: Đốt cháy hoàn toàn a mol hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ V lít O₂ (đktc) thu được H₂O và 11,44 gam CO₂. Mặt khác, cho toàn bộ lượng ancol vào bình đựng K dư thì khối lượng bình sẽ tăng 53,4a gam. Giá trị của V là

A. 8,736

B. 8,848

C. 8,96

D. 9,408

Câu 9: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,6 mol O₂ thu được CO₂ và 7,74 gam H₂O. Biết lượng X trên có thể phản ứng tối đa với dung dịch chứa 0,18 mol Br₂. Giá trị của m là

A. 9,02

B. 8,6

C. 9,14

D. 8,78

Câu 10: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,4 mol O₂ thu được CO₂ và 5,58 gam H₂O. Biết lượng X trên có thể phản ứng tối đa với dung dịch chứa 0,1 mol Br₂. Giá trị của m là

A. 6,23

B. 5,98

C. 6,08

D. 6,18

Câu 11: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,445 mol O₂ thu được CO₂ và 6,66 gam H₂O. Biết lượng X trên có thể phản ứng tối đa với dung dịch chứa 0,1 mol Br₂ . Giá trị của m là

A. 6,23

B. 5,98

C. 6,94

D. 6,18

Câu 12: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,445 mol O₂ thu được CO₂ và 6,66 gam H₂O. Biết lượng X trên có thể phản ứng tối đa với dung dịch chứa 0,1 mol Br₂. Mặt khác, cho toàn bộ lượng X trên vào bình đựng Na thấy khối lượng bình tăng m gam. Giá trị của m là

A. 6,23

B. 5,98

C. 6,94

D. 6,80

Câu 13: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,445 mol O₂ thu được CO₂ và 6,66 gam H₂O. Biết lượng X trên có thể phản ứng tối đa với dung dịch chứa 0,1 mol Br₂. Mặt khác, cho toàn bộ lượng X trên vào bình đựng Na thấy V lít khí (đktc) thoát ra. Giá trị của V là

A. 1,568

B. 1,344

C. 2,240

D. 1,120

Câu 14: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 0,445 mol O₂ thu được CO₂ và 6,66 gam H₂O. Biết lượng X trên có thể phản ứng tối đa với dung dịch chứa 0,1 mol Br₂. Từ lượng X trên có thể điều chế được tối đa bao nhiêu gam este

A. 5,68

B. 5,88

C. 6,04

D. 5,84

Câu 15: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X chứa CH₃OH, C₂H₅OH, C₃H₇OH và C₄H₉OH cần dùng vừa đủ 0,6 mol O₂ thu được CO₂ và 9,9 gam H₂O. Mặt khác, cho toàn bộ lượng X trên vào bình đựng Na thấy khối lượng bình tăng a gam. Giá trị của a là

A. 7,26

B. 9,68

C. 8,12

D. 8,15

Câu 16: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X chứa CH₃OH, C₂H₅OH, C₃H₇OH và C₄H₉OH cần dùng vừa đủ 0,6 mol thu được CO₂ và 9,9 gam H₂O. Mặt khác, cho toàn bộ lượng X trên vào bình đựng Na dư thấy có V lít khí (đktc) thoát ra. Giá trị của V là

A. 1,120

B. 1,344

C. 1,680

D. 1,792

Câu 17: Hỗn hợp X gồm ancol metylic, ancol etylic, propan-1,2-điol và butan (trong đó số mol propan-1,2-điol của và butan bằng nhau). Đốt cháy hoàn toàn m gam X thu được 43,12 gam CO₂ và 24,84 gam H₂O. Giá trị của m là

A. 20,92

B. 18,92

C. 24,18

D. 22,94

Câu 18: Hỗn hợp X gồm ancol metylic, ancol etylic, glixerol và butan (trong đó số mol của glixerol bằng số mol của butan). Đốt cháy hoàn toàn một lượng X thu được 67,76 gam CO₂ và 38,16 gam H₂O. Cho toàn bộ lượng X trên vào bình đựng Na dư thấy khối lượng bình tăng a gam.  Giá trị của a là

A. 29,46

B. 32,00

C. 31,42

D. 30,08

Câu 19: Đốt cháy hoàn toàn 0,25 mol hỗn hợp X gồm 3 ancol, cần dùng vừa đủ V lít khí O₂, thu được nước và 12,32 lít khí CO₂. Mặt khác, cho 0,5 mol X trên tác dụng hết với Na, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 12,32 lít khí H₂ . Các khí đó ở điều kiện tiêu chuẩn. Giá trị của V gần nhất với

A. 12,31 lít

B. 15,11 lít

C. 17,91 lít

D. 8,95 lít

Câu 20: Đốt cháy hoàn toàn 0,16 mol hỗn hợp X gồm 3 ancol, cần dùng vừa đủ V lít khí O₂, thu được nước và 7,168 lít khí CO₂. Mặt khác, cho 0,32 mol X trên tác dụng hết với Na, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 7,168 lít khí H₂. Các khí đó ở điều kiện tiêu chuẩn. Giá trị của V là

A. 8,96

B. 11,2

C. 7,84

D. 10,08

Câu 21: Đốt cháy hoàn toàn 0,16 mol hỗn hợp X gồm 3 ancol, bằng O₂ (vừa), thu được nước và 7,168 lít khí CO₂ (đktc). Mặt khác, cho 0,32 mol X trên tác dụng hết với Na, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 7,168 lít khí H₂. Khối lượng của X ứng với 0,16 mol là

A. 8,96

B. 9,92

C. 7,84

D. 10,08

Câu 22: Đốt cháy hoàn toàn 0,16 mol hỗn hợp X gồm 3 ancol, bằng O₂ (vừa), thu được 7,168 lít khí CO₂ (đktc)  và m gam H₂O. Mặt khác, cho 0,16 mol X trên vào bình đựng Na dư thấy có 3,584 lít khí (đktc) thoát ra. Giá trị của m là

A. 9,36

B. 8,28

C. 9,00

D. 8,64

Câu 23: Cho hỗn hợp X gồm nhiều ancol đơn chức, mạch hở. Cho m gam X vào bình đựng Na dư thấy bình tăng (m – 0,18) gam. Đốt cháy hoàn toàn m gam X thu được 0,49 mol H₂ . Mặt khác, lượng X trên có thể tác dụng tối đa 0,14 mol Br₂. Nếu điều chế ete từ lượng ancol trên thì lượng ete thu được tối đa là

A. 7,64 gam

B. 8,32 gam

C. 7,24 gam

D. 7,96 gam

Câu 24: Cho hỗn hợp X gồm nhiều ancol đơn chức, mạch hở. Cho m gam X vào bình đựng Na dư thấy bình tăng (m – 0,21) gam. Đốt cháy hoàn toàn m gam X thu được 0,57 mol CO₂. Mặt khác, lượng X trên có thể tác dụng tối đa 0,2 mol Br₂. Nếu điều chế ete từ lượng ancol trên thì lượng ete thu được tối đa là 

A. 9,64 gam

B. 9,32 gam

C. 7,84 gam

D. 9,47 gam

Câu 25: Đốt cháy hoàn toàn a mol hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 1,035 mol O₂ thu được CO₂ và H₂O. Mặt khác, cho toàn bộ ancol trên bình đựng K dư thì khối lượng bình tăng 55,64a gam. Giá trị của a là

A. 0,35

B. 0,30

C. 0,25

D. 0,20

Câu 26: Đốt cháy hoàn toàn a mol hỗn hợp X chứa 4 ancol no, đơn chức, mạch hở cần dùng vừa đủ 1,035 mol O₂ thu được CO₂ và H₂O. Mặt khác, cho toàn bộ ancol trên bình đựng K dư thì khối lượng bình tăng 55,64a gam. Từ lượng X trên có thể điều chế được tối đa bao nhiêu gam ete

A. 11,64 gam

B. 12,35 gam

C. 11,91 gam

D. 13,47 gam

—— ĐÁP ÁN VÀ LỜI GIẢI BÀI TẬP VẬN DỤNG ——

Câu 1:  Định hướng tư duy giải

Bơm thêm 0,1 mol H₂ vào X rồi đốt cháy

Ta có:

Câu 2: Định hướng tư duy giải

Bơm thêm 0,06 mol H₂ vào X rồi đốt cháy

Ta có:

Câu 3: Định hướng tư duy giải

Dồn chất, tách H₂O từ ancol ra

Ta có:

Câu 4: Định hướng tư duy giải

Dồn chất, tách H₂O từ ancol ra

Ta có:

Câu 5: Định hướng tư duy giải

Dồn chất, tách H₂O từ ancol ra

Ta có:

Câu 6: Định hướng tư duy giải

Dồn chất, tách H₂O từ ancol ra

Ta có:

Câu 7: Định hướng tư duy giải

Dồn chất, tách H₂O từ ancol ra

Ta có:

Câu 8: Định hướng tư duy giải

Dồn chất, tách H₂O từ ancol ra

Ta có:

Câu 9: Định hướng tư duy giải

Bơm thêm H₂ vừa đủ vào hỗn hợp X

Câu 10: Định hướng tư duy giải

Bơm thêm 0,1 mol H₂ vừa đủ vào hỗn hợp XX’(no). Quy về đốt cháy X’

Câu 11: Định hướng tư duy giải

Bơm thêm 0,1 mol vừa đủ vào hỗn hợp XX’(no). Quy về đốt cháy X’

Câu 12: Định hướng tư duy giải

Bơm thêm 0,1 mol vừa đủ vào hỗn hợp XX’(no). Quy về đốt cháy X’

Câu 13: Định hướng tư duy giải

Bơm thêm 0,1 mol vừa đủ vào hỗn hợp XX’(no). Quy về đốt cháy X’

Câu 14: Định hướng tư duy giải

Bơm thêm 0,1 mol vừa đủ vào hỗn hợp XX’(no). Quy về đốt cháy X’

Câu 15: Định hướng tư duy giải

Câu 16: Định hướng tư duy giải

Câu 17: Định hướng tư duy giải

Dồn chất kéo 1 O ở propan-1,2-điol lắp vào butan để biến hỗn hợp thành các ancol no, đơn chức, mạch hở.

X cháy

Câu 18: Định hướng tư duy giải

Dồn chất kéo O của glyxerol vào butan để thành hỗn hợp ancol no, mạch hở.

Câu 19: Định hướng tư duy giải

Nhận thấy với 0,25 mol X Các ancol phải là no.

Câu 20: Định hướng tư duy giải

Nhận thấy với 0,16 mol X Các ancol phải là no

Câu 21: Định hướng tư duy giải

Nhận thấy với 0,16 mol X Các ancol phải là no

Câu 22: Định hướng tư duy giải

Nhận thấy với 0,16 mol XCác ancol phải là no

Câu 23: Định hướng tư duy giải

Ta có:

Câu 24: Định hướng tư duy giải

Ta có:

Câu 25: Định hướng tư duy giải

Dồn chất:

Câu 26: Định hướng tư duy giải

Dồn chất