PHƯƠNG PHÁP LẬP CÔNG THỨC CỦA HỢP CHẤT HỮU CƠ
I. Lập công thức phân tử hợp chất hữu cơ khi biết công thức đơn giản nhất
Phương pháp giải
– Bước 1 : Đặt công thức phân tử của hợp chất hữu cơ là : (CTĐGN)n (với n $\in {{N}^{*}}$)
– Bước 2 : Tính độ bất bão hòa () của phân tử (chỉ áp dụng cho hợp chất có chứa liên kết cộng hóa trị, không áp dụng cho hợp chất có liên kết ion).
+ Đối với một phân tử thì và .
+ Đối với các hợp chất có nhóm chức chứa liên kết p như nhóm –CHO, –COOH, … thì số liên kết p ở nhóm chức (vì ở gốc hiđrocacbon cũng có thể chứa liên kết p ).
– Bước 3 : Dựa vào biểu thức để chọn giá trị n (n thường là 1 hoặc 2), từ đó suy ra CTPT của hợp chất hữu cơ.
● Lưu ý : Giả sử một hợp chất hữu cơ có công thức phân tử là CxHyOzNt thì tổng số liên kết p và vòng của phân tử được gọi là độ bất bão hòa của phân tử đó. Công thức tính độ bất bão hòa :
$\Delta =\frac{x(4-2)+y(1-2)+z(2-2)+t(3-2)+2}{2}=\frac{2x-y+t+2}{2}$ $(\Delta \ge 0$ và $\Delta \in N)$
II. Lập công thức đơn giản nhất, công thức phân tử hợp chất hữu cơ khi biết thành phần phần trăm về khối lượng của các nguyên tố; khối lượng của các nguyên tố và khối lượng phân tử của hợp chất hữu cơ
Phương pháp giải
– Bước 1 : Lập tỉ lệ mol của các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ :
${{n}_{C}}:{{n}_{H}}:{{n}_{O}}:{{n}_{N}}=\frac{%C}{12}:\frac{%H}{1}:\frac{%O}{16}:\frac{%N}{14}=\frac{{{m}_{C}}}{12}:\frac{{{m}_{H}}}{1}:\frac{{{m}_{O}}}{16}:\frac{{{m}_{N}}}{14}$ (1)
– Bước 2 : Biến đổi tỉ lệ trên thànhtỉ lệ của các số nguyên đơn giản nhất (thường ta lấy các số trong dãy (1) chia cho số bé nhất của dãy đó. Nếu dãy số thu được vẫn chưa phải là dãy số nguyên tối giản thì ta biến đổi tiếp bằng cách nhân với 2 ; 3 ;…), suy ra công thức đơn giản nhất.
– Bước 3 : Đặt CTPT = (CTĐGN)n
$\Rightarrow{}$ n.MCTĐGN = M (M là KLPT của hợp chất hữu cơ) $\Rightarrow{}$ n $\Rightarrow{}$ CTPT của hợp chất hữu cơ.
Trên đây là trích một phần lý thuyết. Để xem đầy đủ Phương Pháp Giải Bài Tập (Lý thuyết, Bài tập, Hướng dẫn giải), bạn có thể tải file bên dưới.