Danh mục

Một số thí nghiệm vui P.2

18/11/2021
Đăng bởi Nhật Tài

11. Núi lửa phun.

Lấy 100 gam mạt sắt mịn cùng với 50gam lưu huỳnh bột. Trộn kỹ và đổ vào một chút nước nóng cho đến khi hỗn hợp trở nên sền sệt. Sau đó, đặt hỗn hợp lên một đĩa hoặc khay sắt và lấy đất sét nhão trộn với những hòn sỏi nhỏ, đắp phủ lên hỗn hợp mạt sắt và lưu huỳnh, sao cho giống như một ngọn núi thực sự. Dùng que gỗ chọc từ miệng núi một lỗ, qua lớp đất sét.

Sau 10 – 12 phút núi lửa tí hon bắt đầu hoạt động. Từ miệng phun, khói bốc mù mịt và “dung nham” phun trào ra dữ dội, giống hệt một ngọn núi lửa trong thiên nhiên, chỉ thiếu tiếng nổ.

Giải thích: Fe và S sau khi tiếp xúc với nhau một thời gian ngắn, bắt đầu phản ứng tạo thành FeS. Phản ứng tỏa nhiệt làm nước bốc hơi và cũng nhờ nhiệt phản ứng mạnh, làm cả khối “sôi” trào ra ngoài.

12. Phong cảnh mùa đông xứ lạnh.

Đun nóng nước (tốt nhất là nước cất) rồi hòa tan chì nitrat vào đó với tỉ lệ 25gam  muối trong 100 gam nước. Sau đó lấy một chậu thủy tinh thành dày và đặt ở đáy chậu một số tinh thể nhỏ amoni clorua, để cách nhau.

 Chờ cho đến khi dung dịch muối chì nitrat nguội thì đổ nó vào chậu thủy tinh. Những “màu” trắng như tuyết do chì clorua tạo thành sẽ nhanh chóng xuất hiện ở các tinh thể.

Pb(NO3)2  +  2NH4Cl  ->  PbCl2  +  2NH4NO3

 Các “mầm” sẽ phát triển khá nhanh về phía trên và mọc thêm những nhánh ở xung quanh. Những “cành” trắng như tuyết dần dần lẫn với nhau và sau một giờ, một “phong cảnh mùa đông” sẽ xuất hiện trước mặt bạn.

13. Cây Diano.

Nhúng một sợi dây đồng đánh sạch và uốn thành hình lò xò vào một dung dịch bạc nitrat trong nước, trong dung dịch sẽ xuất hiện một dạng cây bằng bạc gọi là cây Diana (Diana là nữ thần La Mã về săn bắn).

Giải thích: Đồng hoạt động hóa học mạnh hơn bạc nên đã đẩy bạc ra khỏi muối. Bạc được giải phóng bám vào sợi dây đồng tạo ra cây bằng bạc.

Cu  +  2AgNO3  à Cu(NO3)2  +  2Ag

14. Pháo dây đơn giản

Gồm các hóa chất lấy theo tỉ lệ khối lượng như sau:

68% KNO3 + 15% S + 12% C + 5% Mg.

Tất cả đều sấy khô (trừ S) và nghiền mịn riêng từng thứ. Trộn thật kỹ hỗn hợp. Cắt những băng giấy bản mỏng ngang 3cm, rải đều hỗn hợp trên băng giấy rồi cuộn lại theo cách vê xoắn. Trên mặt giấy bản mỏng có những sợi nhỏ, có tác dụng kết dính giữ các chất bột mịn không bị rơi. Khi cháy, magie sẽ phát ra những tia sáng trắng trông rất đẹp mắt.

15. Pháo hoa.

Có thể làm pháo hoa như kiểu pháo dây. Công thức pha chế như sau:

Lửa màu xanh lá cây: 55% Ba(NO3)2 + 20% KNO3 + 15% S + 5% Mg + 5% C.

Lửa đỏ: 55% Sr(NO3)2 + 20% KNO3 + 15% S + 5% Mg + 5% C.

Lửa vàng: 60% NaNO3 + 15% S + 10% PbS + 15% C.

Lửa tím: 50% KNO3 + 15% KClO3 + 15% K2CO3 + 15% phèn nhôm + 5% C.

Nếu có điều kiện thì cho thêm mỗi công thức 2 – 5% SbS thì pháo cháy tốt hơn.

16. Pháo hoa từ miệng ống nghiệm.

Trộn nửa thìa kali pemanganat KMnO4 và cũng chừng ấy than gỗ nghiền nhỏ.

 Đổ cả hỗn hợp ấy vào một thí nghiệm, kẹp chặt và đốt nóng. Một lúc sau, từ miệng ống nghiệm sẽ bắn ra một bó những tia lửa sáng rực như chùm hoa.

 Giải thích: Khi đun nóng, KMnO4 bị phân hủy giải phóng ra oxi:

2KMnO4  ->  K2MnO4  +  MnO2  +  O2 ­

Oxi được giải phóng sẽ “đốt cháy” các hạt than rất nhỏ đã được nung nóng. Khí oxi thoát ra từ trong hỗn hợp làm bắn tung các hạt than đang cháy lên.

17. Pin bút chì

Pin này cũng theo nguyên tắc chế tạo như chiếc pin thường dùng.

 Chẻ chiếc bút chì để lấy lõi và tháo một chiếc pin hỏng để lấy MnO2. Nghiền MnO2 thành bột thêm một chất keo và phết oxit này quanh lõi chì. Tiếp đó dùng giấy “bạc” bọc lại sao cho lớp mặt của giấy “bạc” tiếp xúc với MnO2. Có thể quấn vài lớp và cuối cùng dán lại cho chặt. Chú ý: Không bọc hết lõi chì mà một đầu để hở 1cm. Lấy dây quấn chặt vào hai cực, ta sẽ có một chiếc pin.

Để chứng tỏ có dòng điện, ta nhỏ vài giọt phenoltalein vào nước muối, nhúng dây dẫn nối hai cực của pin vào nước muối, màu hồng sẽ xuất hiện quanh cực âm, vì dung dịch NaCl bị điện phân tạo ra OHtại cực âm

18. Cây phủ tuyết.

Ở các nước ôn đới, về mùa đông rất lạnh, cây cối thường rụng hết lá và bị phủ tuyết trắng xóa.

Ta có thể tạo ra cành cây phủ tuyết như sau: Dùng các phoi đồng chắp nối thành một cái cây rụng hết lá. Thả chìm cái cây này vào cốc thủy tinh loại lớn chứa đầy dung dịch AgNO3. Sau vài giờ cây sẽ bị phủ đầy “tuyết” trắng xóa.

Giải thích: Cu hoạt động hơn Ag nên đẩy Ag ra khỏi muối AgNO3.

Cu  +  2AgNO3  -> Cu(NO3)2  +  2Ag¯

Các tinh thể Ag bám trên cành cây trông giống như cây bị phủ tuyết.

19. Chất làm sôi dung dịch.

Có hai chậu hay bình thủy tinh chứa dung dịch màu tím hồng và màu xanh.

Bạn tuyên bố là mới điều chế được một chất có tính chất kỳ lạ là làm sôi ngay các dung dịch mà không cần đun nóng.

Bạn bỏ vào các dung dịch trên các mẩu nước đá khô (CO2 ở trạng thái rắn) hay còn gọi là tuyết cacbonic. Nước đá khô sẽ thăng hoa rất nhanh làm các bọt khí CO2 thoát ra rất mạnh trông giống như các dung dịch đang sôi sùng sục.

Muốn có dung dịch màu tím hồng ta pha vào nước vài tinh thể KMnO4, dung dịch màu xanh thì pha vài gam CuSO4.5H2O.

Các dung dịch có màu làm cho thí nghiệm đẹp mắt hơn.

20. Lắc cũng làm đổi màu dung dịch.

Trong một bình thủy tinh nút kín chứa một chất lỏng không màu. Bạn cầm bình lắc mạnh lên phía trên. Chất lỏng trong bình biến thành màu xanh đục, mười giây sau, nó chuyển sang màu hồng rồi biến thành không màu.

Cách làm: Hòa tan 5 gam  KOH, 3 gam đextrozơ, một ít chất xanh metylen vào một phần tư lít nước và đổ vào bình dung tích một lít, nút chặt bình bằng nút cao su. Khi lắc nhanh và mạnh về phía trên sẽ tạo ra sự đổi màu. Nếu lắc nhanh và mạnh hơn, chất lỏng sẽ giữ màu lâu hơn.  Có thể lặp lại thí nghiệm nhiều lần, sau vài ngày các chất phản ứng sẽ mất dần tính đổi màu. Nên lấy rất ít chất xanh metylen. Sự đổi màu xảy ra do tác động của không khí lên chất phản ứng.